هر کدام از اجزای بینی که مسدود شوند، موجب ناراحتی می شوند؛ مثل سردرد، خروپف کردن، مشکل تنفس، کاهش مزه و بو و گرفتگی و تجمع عروق خونی در بینی.
گرفتگی بینی در واقع مسدود کردن راه هوایی بینی می باشد.
اگر غشاهای بینی تبدیل به عروق متورم خونی شوند، گرفتگی بینی رخ می دهد.
گرفتگی بینی علت های مختلفی دارد و از شرایط خفیف تا قوی و تهدید کننده زندگی را شامل می شود.
انسداد بینی در نوزاد در ماه اول زندگی، می تواند با مکیدن شیر از پستان مادر تداخل کند و تهدید جدی برای زندگی نوزاد باشد.
انسداد بینی در کودکان و جوانان، آزار دهنده است و می تواند موجب مشکلاتی شود.
انسداد بینی می تواند با شنیدن و صحبت کردن تداخل داشته باشد.
همچنین، انسداد بینی می تواند با خواب فرد تداخل داشته و موجب خروپف و آپنه خواب شود (آپنه همان قطع تنفس در حین خواب می باشد).
در کودکان، انسداد بینی می تواند موجب آپنه خواب (قطع تنفس در خواب) مزمن گردد و در این حالت اکسیژن کافی به بدن نمی رسد و شخص دچار هیپوکسی و نارسایی قلب راست می گردد

هوا و انسداد بینی
یافته ها حاکی از آن است که جریان هوا در بینی موجب احتقان و گرفتگی بینی می شود.این یافته ها می تواند کمک به بیماریهای سینوس بینی کند.علائم ناشی از گرفتگی بینی، به راحتی درمان نمی شوند.
بهترین درمان عبارت است از، برقراری رطوبت و دمای مناسب در جریان هوای بینی.بر این اساس، فردی که در هوای خشک زندگی می کند، دارای گرفتگی بینی کمتری نسبت به فردی است که در اب و هوای مرطوب مثل شمال زندگی می کند.

علل گرفتگی بینی
- دارا بودن آلرژی
- سرماخوردگی و یا آنفلوانزا
- انحراف دیواره بینی
- تب یونجه، واکنش آلرژی به گرده گیاهان
- حساسیت به برخی داروها
- حساسیت به گرد و غبار، آلودگی و سیگار و غیره
- پولیپ های بینی
- رینیت مدیکامنتوسا ( Rhinitis Medicamentosa) : احتقان بینی با استفاده از ضد احتقان های موضعی مانند: فنیل آفرین، اسپری های بینی و غیره.
- سینوزیت و عفونت سینوس های بینی
- با وجود مقدار زیادی خون در سر، عروق خونی در راه بینی متورم می شود و انسداد را بوجود می آورد.
- بسیاری از زنان در دوران بارداری به خاطر افزایش جریان خون در بدن، دچار انسداد بینی می شود.
- برگشت اسید معده به مری
علائم انسداد بینی
- اطراف بینی درد، تورم و قرمزی وجود دارد
- خونریزی بینی
- بی حسی در مناطقی از صورت و لب ها
- شل شدن دندان ها
- انسداد یک طرفه بینی
- مشکلات دید، دوبینی
- تغییر در ظاهر استخوان های صورت
درمان انسداد بینی
- هم آنفلوانزا و هم سرماخوردگی باید دوره خود را طی کنند و به مرور زمان بهبودی حاصل شود. داروهایی مانند: استامینوفن و ایبوپروفن کمک کننده می باشند.
- اگر حساسیت ناشی از تب یونجه باعث گرفتگی بینی شده است، باید از مواد آلرژی زا دوری کنید. داروهای آنتی هیستامین و دکونژستان ، داروهای تسکین دهنده برای تب یونجه و گرفتگی بینی می باشند.
- داروی آنتی هیستامین برای کنترل حساسیت در فصول گرده افشانی مفید می باشد.
- داروهای ضد احتقان موضعی فقط باید به مدت سه روز مورد استفاده قرار گیرند. اگر بیشتر استفاده کنید، موجب برگشت احتقان می شوند.
- اگر نوزاد قادر به تنفس به علت گرفتگی بینی نیست، برای حذف موکوس بینی (مواد داخل بینی) استفاده از اسپیراتور بینی (دستگهای که بینی را تمیز می کند) مفید می باشد. موکوس بینی ممکن است ضخیم و چسبناک باشد و خارج کردن آن از سوراخ بینی مشکل باشد.
انحراف تیغه وسط بینی و انسداد بینی
سپتوم (تیغه وسط بینی یا دیواره بینی) از غضروف و استخوان ساخته شده است و دارای موکوس می باشد.هنگامی که سپتوم راست و مستقیم است، بینی را به دو قسمت چپ و راست تقسیم می کند.سپتوم برای تنفس راحت و به جریان انداختن هوا مهم است.اگر سپتوم منحرف و یا کج شود، می تواند باعث گرفتگی بینی گردد.سپتوم منحرف شده، می تواند انسداد یک طرفه بینی را موجب شود.هیچ دارویی برای درمان این عارضه وجود ندارد و تنها می توان با استفاده از عمل جراحی، سپتوم را راست کرد. این جراحی را به نام سپتوپلاستی (septoplasty) می خوانند.

آلرژی و انسداد بینی
وقتی رینیت آلرژیک (تحریک و التهاب مجاری بینی) رنج می برد، تورم در غشای بینی وجود دارد و باعث افزایش آبریزش بینی می شود.بعضی اوقات، غشای بینی به قدری متورم می شود که هوا نمی تواند داخل و خارج بینی شود.آلرژی با عطسه و انسداد بینی مشخص می شود.
پولیپ و انسداد بینی
یکی دیگر از علل انسداد بینی، وجود پولیپ است.پولیپ ها دارای رشد سریع هستند و با تورم و التهاب در غشای بینی مشخص می شوند.پولیپ ها می توانند فقط یک طرف بینی را مسدود کنند.
درمان های خانگی برای انسداد بینی
- اگر مشکل تنفس در خواب دارید، می توانید دو تا بالش زیر سرتان بگذارید.
- بخور دهید. برای این کار، سر خود را با حوله بپوشانید و روی بخار آب جوش ظرف تنفس کنید. می توانید چند قطره اکالیپتوس هم به آب جوش بیافزایید.
- شستشوی حفره بینی با سرم فیزیولوژی موجب پاک کردن بینی از ذرات میکروسکوپی، گرد و غبار، گرده و غیره می شود.
- مالیدن مقدار کمی روغن کنجد و یا روغن زیتون به داخل سوراخ های بینی.
- قرار دادن یک دستگاه بخور در اتاق
- افزایش مصرف برخی مواد غذایی دیگر از قبیل: سوپ، آش، آبگوشت و دیگر غذاهای آبکی گرم.
توجه: قبل از استفاده از هر یک از موارد بالا، با پزشک متخصص مشورت کنید.